Đề thi thử vào lớp 10 môn Văn – Phòng GD-ĐT Anh Sơn – Nghệ An
Câu 1. (3 điểm) Đọc kĩ đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi:
“Cả làng chúng nó Việt gian, theo Tây…” cái câu nói của người đàn bà tản cư hôm trước lại dội lên trong tâm trí ông.
Hay là quay về làng?…
Vừa chớm nghĩ như vậy, lập tức ông lão phản đối ngay. Về làm gì cái làng ấy nữa. Chúng nó theo Tây cả rồi. Về làng tức là bỏ kháng chiến, bỏ Cụ Hồ…
Nước mắt ông giàn ra. Về làng tức là chịu quay lại làm nô lệ cho thằng Tây. Ông lão nghĩ ngay đến mấy thằng kì lí chuyên môn khua khoét ngày trước lại ra vào hống hách trong cái đình…
a. Nêu nội dung của đoạn văn?
b. Câu văn “Hay là quay về làng?…” thuộc kiểu câu nào chia theo mục đích nói?
c. Dấu ngoặc kép trong đoạn văn có tác dụng gì?
Câu 2. (3 điểm)
Từ nhân vật Lục Vân Tiên trong đoạn trích Lục Vân tiên cứu Kiều Nguyệt Nga, em hãy viết bài văn ngắn (15 đến 20 dòng) bàn về lẽ sống đẹp của con người trong cuộc sống.
Câu 3 (4 điểm)
Cảm nhận về lời tâm tình của người cha với con trong đoạn thơ sau
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.
(Y Phương – Nói với con)
GỢI Ý ĐÁP ÁN
Câu 1: (3 điểm) Cần nêu được những ý sau:
a. Nội dung của đoạn văn: Sự giằng xé nội tâm của nhân vật ông Hai giữa việc quay về làng hay ở lại. (1.0 điểm)
b. Câu văn “Hay là quay về làng?…” thuộc kiểu câu nghi vấn. (1.0 điểm)
c. Tác dụng dấu ngoặc kép: Đánh dấu lời thoại trực tiếp (1.0 điểm)
Câu 2 (3 điểm)
a. Yêu cầu về kĩ năng:
Biết tạo lập một bài văn nghị luận ngắn, diễn đạt rõ ràng, lưu loát, đúng chính tả, ngữ pháp.
b. Yêu cầu về kiến thức:
- Khái quát về lẽ sống của nhân vật Lục Vân Tiên trong đoạn trích: Nghĩa khí, hào hiệp, sẵn sàng cứu khốn phò nguy, coi trọng nhân nghĩa, lễ giáo -> đây là quan điểm, là lẽ sống đẹp của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu gửi gắm qua nhân vật.
- Trình bày lập luận về lẽ sống đẹp của con người trong cuộc sống:
- Lẽ sống đẹp?
- Biểu hiện của lẽ sống đẹp?
- Ý nghĩa của sống đẹp ?
- Hướng hành động và liên hệ thực tế
c. Biểu điểm chấm:
- 3 điểm: Bài viết đảm bảo được các yêu cầu trên về cả kiến thức và kĩ năng. Lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc sảo, dẫn chứng tiêu biểu, thuyết phục.
- 2 điểm: Cơ bản đáp ứng được các yêu cầu trên, diễn đạt mạch lạc, luận điểm rõ ràng.
- 1 điểm: Bài viết sơ sài, thiếu dẫn chứng, còn lỗi diễn đạt; hoặc viết lan man, không đúng trọng tâm.
- 0 điểm: không làm bài hoặc sai cả nội dung và phương pháp.
Câu 3 (4 điểm)
a. Yêu cầu về kĩ năng:
- Học sinh thể hiện được sự cảm thụ sâu sắc, diễn đạt thành một bài văn hoàn chỉnh có bố cục ba phần.
- Nêu được đức tính cao đẹp của người đồng mình và mong ước của người cha
- Biết phân tích kết hợp giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật. Văn viết trong sáng, có cảm xúc.
- Biết trình bày suy nghĩ về trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày hôm nay đối với việc giữu gìn bản sắc văn hóa dân tộc…
b. Yêu cầu về kiến thức: Bài viết cần làm rõ:
- Những đức tính cao đẹp của người đồng mình: có chí khí mạnh mẽ; sống thủy chung tình nghĩa; phóng khoáng, đầy nghị lực; giàu lòng tự trọng; yêu quê hương và giàu khát vọng xây dựng quê hương. (học sinh kết hợp phân tích các giá trị nghệ thuật để làm nổi bật những đức tính cao đẹp)
- Mong ước của người cha: con lớn lên cần kế tục, phát huy truyền thống của quê hương, tự tin vững bước trên đường đời, sống cao đẹp, không cúi đầu trước khó khăn, không nhỏ bé tầm thường….(kết hợp phân tích từ ngữ, điệp ngữ, giọng điệu để chỉ ra được lời dặn dò vừa tha thiết vừa sâu lắng)
- Từ đức tính cao đẹp của người đồng mình học sinh trình bày suy nghĩ về trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày hôm nay:
- Giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
- Có lòng tự hào, tự tôn dân tộc.
- Biết yêu quê hương làng bản,…
c. Biểu điểm chấm:
- 3 – 4 điểm: Đảm bảo tương đối đầy đủ các yêu cầu trên, diễn đạt tốt, phân tích và bình luận sâu sắc, có những nhận xét đánh giá riêng, sắc sảo, có liên hệ mở rộng vấn đề.
- 1-2 điểm: Cơ bản biết phân tích thơ, chưa biết phân chia ý, còn phân tích lần lượt từng câu thơ, còn mắc một số lỗi nhỏ về dùng từ, diễn đạt.
- 0,5 điểm: Bài viết sơ sài, diễn xuôi thơ, còn nhiều lỗi sai về dùng từ và diễn đạt.
- 0 điểm: Không làm bài hoặc lạc đề.