Chương VII: Cách vẽ ảnh qua thấu kính hội tụ
Chương VII: Ảnh của vật thật qua thấu kính phân kỳ
1/ Khái niệm ảnh, vật qua thấu kính hội tụ
a/ ảnh là gì?
ảnh của một điểm sáng qua thấu kính hội tụ là điểm đồng qui của chùm tia đi ra khỏi thấu kính (chùm tia ló) hoặc phần kéo dài của chúng.
- ảnh là thật nếu chùm tia ló là chùm tia hội tụ
- ảnh là ảo nếu chùm tia ló là chùm tia phân kì
b/ vật là gì?
vật sáng là một nguồn phát sáng là điểm đồng qui của chùm tia tới thấu kính
- vật là thậtnếu chùm tia tới là chùm tia phân kỳ
- vật là ảo nếu chùm tia tới là chùm tia hội tụ
2/ Các tia đặc biệt qua thấu kính hội tụ
- Tia tới song song với trục chính → tia ló đi qua tiêu điểm chính (tia số 1)
- Tia tới đi qua quang tâm → tia ló truyền thẳng (tia số 2)
- Tia tới đi qua tiêu điểm của thấu kính → tia ló song song với trục chính (tia số 3)
3/ Các trường hợp tạo ảnh bởi thấu kính hội tụ
a/ Trường hợp vật thật đặt vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ:
Cách vẽ: Coi vật sáng có điểm ngọn là B, điểm gốc là A.
- Từ điểm B vẽ tia song song với trục chính của thấu kính (tia số 1) thu được tia ló đi qua tiêu điểm F’ (tiêu điểm ảnh của thấu kính).
- Từ điểm B vẽ tiếp tia đi qua quang tâm O của thấu kính (tia số 2) thu được tia ló truyền thẳng qua O
- Giao điểm của tia số 1 và tia số 2 là điểm B’ ảnh của điểm B. Từ B’ hạ vuông góc xuống trục chính của thấu kính => điểm A’
- Lưu ý: nếu phần kéo dài của tia ló gặp nhau => ảnh là ảo, nếu phần kéo dài không gặp nhau => ảnh ở vô cực (không có ảnh)
Chương VII: Cách vẽ ảnh qua thấu kính hội tụ
Các trường hợp tạo ảnh A’B’ của AB qua thấu kính hội tụ
b/ Trường vật sáng AB đặt theo phương bất kỳ và tia tới thấu kính là bất kỳ
Bước 1:dựng ảnh B’ của điểm B qua thấu kính với tia bất kỳ
- Tia tới từ B (tia Bx) theo phương bất kỳ không song song với trục chính, vẽ một trục phụ Ox song song với tia Bx, tia đi qua thấu kính là tia đi qua tiêu điểm phụ F’1 (giao điểm của Ox với tiêu diện là đường thẳng hạ vuông góc với trục chính đi qua tiêu diểm ảnh chính F’)
- Tia tới BO truyền thẳng
- Giao điểm của hai tia trên là điểm B’ ảnh của B
Bước 2: dựng ảnh A’ của điểm A qua thấu kính với tia bất kỳ
làm tương tự như cách dựng ảnh B’ của B
Bước 3: nối A’B’ thu được ảnh của AB
Lưu ý: cách vẽ này áp dụng cho trường hợp phải vẽ ảnh qua hệ thấu kính vì sau khi tia tới đi qua thấu kính 1 tia ló ra khỏi thấu kính 1 sẽ là tia tới đối với thấu kính (2) lúc này nó có phương bất kỳ.