Nghị luận xã hội về ý chí nghị lực của con người

Nghị luận xã hội về ý chí nghị lực của con người

Phân tích việc sử dụng hình ảnh và nhịp điệu ở các bài thơ Vội vàng Đây mùa thu tới và Thơ duyên

Đề bài:

Nhân được học một số bài thơ trong tập Nhật kí trong tù của Hồ Chí Minh, anh (chị) hãy viết bài văn bàn về ý chí và nghị lực của con người.

Bài làm:
Hồ Chí Minh – tác giả của tập thơ Nhật kí trong tù mãi mãi là tên gọi kính yêu, là niềm kiêu hãnh của dân tộc Việt Nam và bạn bè thế giới. Có được sự khâm phục và ngưỡng mộ lớn lao đó chính vì Hồ Chí Minh là kết tinh truyền thống nhân đạo cao cả, ý chí và nghị lực phi thường của một bậc đại trí, đại nhân, đại dũng.

Thật vậy! Hơn một trăm bài thơ trong Nhật kí trong tù đều toát lên ý chí và nghị lực mãnh liệt của Hồ Chí Minh. Trên trang bìa của tập thơ, tác giả đã thể hiện ý chí và nghị lực ấy qua hình ảnh hai bàn tay tuy bị xiềng xích vẫn nắm chặt, giơ cao bất khuất. Bài thơ Khai quyển thay cho lời đề từ mở đầu tập Nhật kí trong tù tuy ngắn gọn nhưng rắn rỏi, mạnh mẽ như một quả đấm thép:

Thân thể ở trong lao,
Tinh thần ở ngoài lao.
Muốn nên sự nghiệp lớn
Tinh thần cần phải cao.

Có thể coi bài thơ này là tuyên ngôn, là phương châm sống và tranh đấu mà người chiến sĩ cộng sản Hồ Chí Minh đã tâm nguyện trong suốt mười bốn tháng trời bị giam hãm nơi tù ngục của chế độ Tưởng Giới Thạch. Đó là nhận thức sâu sắc của người tù – thi sĩ cách mạng vĩ đại Hồ Chí Minh. Kẻ thù chỉ có thể trói buộc, giam hãm được thân thể của người cộng sản chứ không bao giờ khuất phục được trái tim và khối óc của họ.

Nhật kí trong tù còn có nhiều bài thể hiện ý chí và nghị lực vô song của Hồ Chí Minh. Bài thơ Giải đi sớm lả một ví dụ:

Gà gáy một lần đêm chửa tan,
Chòm sao đưa nguyệt vượt lên ngàn.
Người đi cất bước trên đường thẳm,
Rát mặt đêm thu trận gió hàn.
Phương Đông màu trắng chuyển sang hồng,
Bóng tối đêm tàn quét sạch không.
Hơi ấm bao la trùm vũ trụ,
Người đi thi hứng bỗng thêm nồng.

Bài thơ vẽ lên một bức tranh đối lập giữa hoàn cảnh với con người. Hoàn cảnh là những khó khăn trở ngại, là đêm tối, rét buốt, là con đường thăm thẳm… như muốn nuốt chửng con người. Nhưng ngược lại, con người không chùn bước, không khuất phục trước hoàn cảnh nghiệt ngã mà vẫn tràn đầy hi vọng vào tương lai tươi sáng của cách mạng.

Bài Tự khuyên mình gần như là sự chiêm nghiệm, đúc kết về bài học tu dưỡng, về ý chí và nghị lực, về triết lí sống của vị lãnh tụ cách mạng Hồ Chí Minh:

Nếu không có cảnh đông tàn,
Thì đâu có cảnh huy hoàng ngày xuân.
Nghĩ mình trong bước gian truân,
Tai ương rèn luyện tinh thần thêm hăng.

Bài thơ vừa thể hiện chất thép của khí phách kiên cường, vừa phản ánh tinh thần yêu đời, lạc quan, tin tưởng. Để chiến thắng kẻ thù, ngoài ý chí và nghị lực, người chiến sĩ cách mạng cần phải có niềm tin và hi vọng thì mới đủ sức mạnh và lòng dũng cảm vượt qua mọi gian nan, thử thách cam go, nguy hiểm nhất.

Ngày nay, tuy tuổi trẻ có nhiều cơ hội để tạo dựng cho mình một tương lai tươi sáng, một sự nghiệp thành đạt nhưng cũng đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức. Để vươn lên trong cuộc sống, tuổi trẻ cần thường xuyên tu dưỡng, phấn đấu làm giàu ý chí và nghị lực theo gương sáng của Bác Hồ vĩ đại, cống hiến tài và đức cho nhân dân, Tổ quốc.