Đọc lại ba bài văn: “Sầu riêng”, “Bãi ngô”, “Cây gạo” và nhận xét:
a. Tác giả mỗi bài văn quan sát cây theo trình tự nào?
b. Các tác giả đã quan sát cây bằng những giác quan nào?
c. Chỉ ra những hình ảnh so sánh và nhân hóa mà em thích và nói lên tác dụng của những hình ảnh ấy.
Bài làm:
1. Qua bài văn miêu tả sầu riêng, Bãi ngô, Cây gạo, tác giả mỗi bài văn đều có cách quan sát khác nhau, cụ thể là:
a. Đổi với bài sầu riêng, tác giả đã tả bao quát cây sầu riêng và những đặc sắc của nó về hương, vệ vị. Tiếp đó tác giả tả hoa, trái sầu riêng. Cuối cùng mới tả thân, cành, lá sầu riêng.
b. Đối với bài: Bãi ngô, tác giả quan sát tả cây ngô từ khi còn non đến lúc trưởng thành. Tiếp đó, tả cây ngô ra hoa, bắp non. Cuối cùng là tả cây ngô lúc thu hoạch.
c. Đôi với bài Cây gạo, tác giả quan sát tả cây gạo vào thời điểm cây ra họa. Tiếp đó tả cây gạo khi hoa tàn. Cuối cùng, tác giả tả cây gạo vừa lúc quả chín.
2. Các tác giả đã quan sát cây bằng những giác quan
– Mắt nhìn
– Mũi ngửi
– Lưỡi nôm
– Tai nghe
3. Trong ha bài văn nói trên, thì có hai bài Sầu riêng và Bãi ngô miêu tả một loài. Còn bài Cây gạo thì tả một cây cụ thể.
4. Những hình ảnh so sánh và nhân hóa trong các bài:
a. Bài Sâu riêng
– Thơm mùi thơm của mít chín quyện với hương bưởi; béo cái héo của trứng gà, ngọt cái vị của mật ong già hạn; cánh hoa nhỏ như vảy cá, hao hao giông cánh sen con, trái lủng lẳng trông giông những tổ kiến, lá nhỏ xanh vàng hời khép lại tưởng như lá héo.
b. Bài “Bãi ngô”
– Cây ngô lấm tấm như mạ non, búp như kết bằng nhung, búp ngô non núp trong cuống lá, hoa ngô xơ xác như cỏ may.
c. Bài “Cây gạo”
– Những, cánh hoa đỏ rực quay tít như chong chóng, quả gạo múp míp hai đầu thon vút như con thoi, chín như nồi cơm chín đội vung mà cười:
– Những hình ảnh so sánh, nhân hóa trên có tác dụng tạo nên những hình ảnh vừa cụ thể vừa sinh động, dí dỏm mà vui tươi, hấp dẫn
5. So sánh sự giống và khác nhau trong miêu tả:
Giống nhau: Đều phải sử dụng các giác quan để quan sát. Khi tả thường sử dụng các biện pháp so sánh, nhân hóa, tạo cho việc miêu tả được sinh động, gợi hình gợi tả cao.
b. Khác nhau: Tả cả loài thì cần chú ý đến những đặc điểm có tính đặc trưng chung của loài để phân biệt loài này,với loài kia.
Tả một cây cụ thể thì tập trung phát hiện những đặc điểm riêng của cây đó nhằm phân biệt cây này với cây kia trong cùng một loài.
Tả một cây cụ thể thì tập trung phát hiện những đặc điểm riêng của cây đó nhằm phân biệt cây này với cây kia trong cùng một loài.