Hướng dẫn soạn bài Sơn Tinh, Thủy Tinh:
I. Đọc – hiểu văn bản.
Câu 1. Chuyện có 3 nội dung : (có thể 7 nội dung như SGK trang 37).
+ Kén rể
+ Thử tài
+ Đánh ghen.
– Nó gắn vào thời đại lịch sự thời « Hùng Vương thứ mười tám » trong lịch sử Việt Nam.
Câu 2 & 3.
– Có 4 nhân vật : Ngoài vua Hùng Vương, Mị Nương hai nhân vật chính là :
+ Sơn Tinh : thần núi.
+ Thủy Tinh : thần nước.
– Những chi tiết tưởng tưởng, kì ảo.
+ Cảnh thi tài :
++ Vẫy tau về phía Đông, phía Đông nổi cồn bãi, vẫy tay về phía Tây, phía Tây mọc lên từng dãy núi đồi.
++ Gọi gió, gió đến ; hô mưa, mưa về.
+ Thách cưới : những sản vật ở rừng của Sơn Tinh nhưng không có thực : « voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao ».
+ Đánh ghen :
++ Thủy Tinh : « hô mưa, gọi gió, làm thành giông bão rung chuyển cả đất trời, dâng nước sông cuồn cuộn lên đánh Sơn Tinh… thành Phong Châu nôi lềnh bềnh trẻn biển nước ».
++ Sơn Tinh : « bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi… nước sông dâng lên cao bao nhiêu, đồi núi lên cao bấy nhiêu ».
– Ý nghĩa tượng trưng của nhân vật :
+ Thủy Tinh là sức mạnh của mưa gió bão lụt khủng khiếp hàng năm xảy ra ở lưu vực sông Hồng.
+ Sơn Tinh phản ánh sức mạnh vĩ đại của nhân dân ta hàng ngàn năm nay kiên trì đắp đê chế ngự nạn lũ lụt ở lưu vực sông Hồng hàng năm, đồng thời nói lên ước mơ chiến thắng thiên tai của người xưa để bảo vệ cuộc sống và mùa màng.
II. Luyện tập.
1. Hãy kể theo ba sự việc, không cần thuộc lòng câu chữ trong bài ở SGK.
2. Chủ trương xây dựng củng cố đê điều ; nghiêm cấm phá rừng và trồng rừng của Nhà nước ta hiện nay là cách hữu hiệu để ngăn chặn nạn lũ lụt.
3. Có thể kể thêm một số truyện kể dân gian liên quan tới thời đại vua Hùng : Sự tích bánh Ót (Út), Chử Đồng Tử, Trầu Cau.