I. Mục tiêu cần đạt:
– Một lần nữa nắm lại khái niệm truyền thuyết.
– Hiểu được nội dung, ý nghĩa của truyện, kể lại được truyện.
– Giáo dục lòng tự hào về trí tuệ, văn hoá dân tộc.
– Rèn luyện kỹ năng tìm hiểu ý nghĩa truyện, kỹ năng tự học.
II.Tìm hiểu văn bản:
1. Tóm tắt.
Vua Hùng Vương thứ sáu muốn tìm trong số hai mươi người con trai một người thật tài đức để nối ngôi nên đã ra điều kiện: không nhất thiết là con trưởng, ai làm vừa ý nhà vua trong lễ Tiên vương sẽ được truyền ngôi.
Các Lang đua nhau sắm lễ thật hậu, thật ngon. Lang Liêu, người con trai thứ mười tám, rất buồn vì nhà nghèo, chỉ quen với việc trồng khoai trồng lúa, không biết lấy đâu ra của ngon vật lạ làm lễ như những Lang khác. Sau một đêm nằm mộng, được một vị thần mách nước, chàng bèn lấy gạo nếp, đậu xanh và thịt lợn làm thành hai thứ bánh loại hình tròn, loại hình vuông dâng lên vua. Vua thấy bánh ngon, lại thể hiện được ý nghĩa sâu sắc nên lấy hai thứ bánh ấy tế Trời, Đất và lễ Tiên vương, đặt tên bánh hình tròn là bánh giầy, bánh hình vuông làbánh chưng và truyền ngôi cho Lang Liêu.
Từ đó, việc gói bánh chưng và bánh giầy cúng lễ tổ tiên trở thành phong tục không thể thiếu trong ngày Tết của người Việt Nam.
2. Hùng Vương và câu đố của nhà vua.
– Triều đại của vua Hùng là triều đại thái bình thịnh trị.
– Vua về già muốn nhường ngôi lại cho con.
– Người nối ngôi vua phải làm “vừa ý vua” và nối được chí vua.
3. Cuộc thi tài giải đố.
– Các Lang suy nghĩ theo kiểu thông thường, hạn hẹp cho rằng ai chẳng vui lòng với cỗ ngon, vật lạ không hiểu ý vua cha.
– Lang Liêu được thần báo mộng thêm tài trí thông minh và lòng hiếu thảo đã dùng lúa gạo làm nên hai thứ bánh có ý nghĩa:
+ Bánh hình tròn tượng trưng cho trời gọi là bánh giầy.
+ Bánh hình vuông tượng trưng cho đất gọi là bánh chưng.
– Lang Liêu được chọn nối ngôi vua vì chàng đã làm vừa ý vua và nối được chí vua.
4. Phong tục làm bánh chưng, bánh giầy: (ý nghĩa truyện)
Nhằm giải thích nguồn gốc của bánh chưng, bánh giầy. Đề cao lao động, đề cao nghề nông, đề cao lòng hiếu thảo.