Nghị luận về một tác phẩm, đoạn trích trong văn xuôi
Mời các em học sinh tham khảo thêm tài liêu:
Soạn bài Bắt sấu rừng U Minh Hạ
1. Tìm hiểu đề & lập dàn ý cho đề 1.
– Mở bài: Giới thiệu ngắn gon truyện ngắn “Tinh thần thể dục” của Nguyễn Công Hoan.
– Thân bài:
+ Đặc sắc của kết cấu truyện: truyện gồm những cảnh khác nhau tưởng như rời rạc nhưng đều tập trung thể hiện chủ đề: bọn quan lại cầm quyền cưỡng bức dân chúng để thực hiện một ý đồ đen tối.
+ Mâu thuẫn và tính chất trào phúng của chuyện:
- Việc đi xem bóng đá vốn mang tính chất giải trí thành một tai hoạ đối với người dân.
- Sự tận tuỵ, siêng năng thực thi lệnh trên của lí trưởng đã gặp phải mọi cách đối phó của người dân khốn khổ
+ Đặc điểm ngôn ngữ truyện:
- Ngôn ngữ người kể chuyện: rất ít lời, mỗi cảnh có khoảng hai dòng, như muốn người đọc tự hiểu lấy ý nghĩa.
- Ngôn ngữ các nhân vật.
+ Giá trị hiện thực và ý nghĩa phê phán của truyện.
– Kết bài: Qua tác phẩm, cần thấy được mối quan hệ giữa văn học và thời sự, văn học và sự thức tỉnh xã hội.
2. Tìm hiểu đề, lập dàn ý đề 2.
Nghị luận về một tác phẩm, đoạn trích trong văn xuôi
a) Tìm hiểu đề:
– Trong “ Chữ người tử tù”, tác giả sử dụng nhiều từ Hán việt cổ, cách nói cổ để dựng nên những cảnh tượng, những con người thời phong kiến suy tàn. Với giọng văn cổ kính trang trọng, tác giả nói đến những con người tài hoa, trọng thiên lương nay chỉ còn “ vang bóng” của “ một thời”.
– Trong “ Hạnh phúc của một tang gia”, tác giả đã dùng nhiều từ, cách chơi chữ để mỉa mai, giễu cợt tính chất giả tạo, lố lăng, đồi bại của xã hội thượng lưu ở thành thị những năm trước cách mạng tháng Tám.
– Việc dùng từ, chọn giọng văn phải phù hợp với chủ đề của truyện và thể hiện những tư tưởng tình cảm của tác giả.
b) Gợi ý lập dàn ý:
Có thể viết theo trình tự các câu hỏi khi tìm hiểu đề để lập dàn bài cho riêng mình.
3. Gợi ý bài tập
– Truyện ngắn “ Vi hành” châm biếm, đả kích vua bù nhìn Khải Định và bọn mật thám trong chuyến KĐ công du sang P dự cuộc đấu xảo Pa-ri.
– Đòn châm biếm, đả kích tập trung vào các mặt sau:
+ Biến KĐ thành một tên hề.
+ Biến KĐ thàn một kẻ có hành động lén lút đáng ngờ.
+ Biến mật thám Pháp thành những người phục vụ tận tụy.