Đề bài: Để phê phán lối sống ích kỉ chỉ nghĩ đến mình người xưa đã có câu: Ăn cỗ đi trước lội nước theo sau. Giải thích bình luận câu tục ngữ Ăn cỗ đi trước lội nước theo sau để làm sáng tỏi ý kiến đó.
I. DÀN Ý
1. Mở bài:
– Trong cuộc sống, bên cạnh nhiều người lấy cống hiến cho dân, cho nước làm niềm vui thì còn có một số kẻ sống thực dụng, ích kỉ chỉ biết thu lợi cho riêng mình.
– Phê phán lối sống đó, dân gian có câu: Ăn cỗ đi trước, lội nước đi sau.
2. Thân bài:
a. Giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ:
* Nghĩa hiển ngôn:
– Vế 1: Ăn cỗ đi trước: sẽ được xếp ngồi chỗ tốt, ăn nhiều món ngon.
– Vế 2: Lội nước đi sau: để tránh được chỗ nguy hiểm mà người đi trước đã gặp phải.
* Nghĩa hàm ngôn:
– Khi hưởng thụ thì có mặt trước để giành quyền lợi về mình càng nhiều càng tốt.
– Khi cảm thấy có sự bất trắc, không thuận lợi cho bản thân thì né tránh, đùn đẩy phần vất vả, hiểm nguy cho người khác
b. Bình luận:
* Có thể bình luận câu tục ngữ trên theo hướng như sau:
– Là quan điểm sống thực dụng của những kẻ cơ hội, ích kỉ.
– Chỉ muốn giành thuận lợi về mình, đẩy khó khăn vất vả, thậm chí hiểm nguy cho người khác, đó là cách sống đi ngược lại đạo lí dân tộc.
– Đây không phải là cách sống khôn ngoan của con người chân chính mà chĩ là sự láu cá, ranh vặt. Nó dễ đẩy con người đến những hành vi tội lỗi: (vô trách nhiệm, dối trá, lừa gạt…). Kẻ cơ hội, ích kỉ không thể làm nên việc lớn vì thiếu hẳn nền tảng đạo đức là tấm lòng nhân ái, dám hi sinh vì người khác. Trước sau rồi kẻ đó cũng bộc lộ rõ bản chất xấu xa và sẽ bị dư luận lên án.
* Quan điểm sống đúng đắn nhất:
– Là quan điểm Bác Hồ đã dạy: Mình vì mọi người, mọi người vì mình.
– Coi làm việc, công hiến cho gia đình, xã hội là niềm vui, là hạnh phúc của bản thân.
– Biết gắn quyền lợi cá nhân với quyền lợi của cả cộng đồng.
– Nếu ai cũng có quan điểm sống đúng đắn như trên thì những thái độ sông ích kỉ, tiêu cực sẽ bị đẩy lùi; xã hội sẽ ngày càng tốt đẹp hơn.
3. Kết bài:
– Khẳng định quan điểm Ăn cỗ đi trước, lội nước đi sau là quan điểm sống cá nhân, ích kỉ.
– Thái độ của chúng ta là phê phán, lên án.
– Mỗi người cần xây dựng cho mình một quan điểm sông đúng đắn để trở thành người hữu ích cho gia đình và xã hội.