Tác phẩm Tuyên ngôn độc lập
Mời các em học sinh tham khảo thêm tài liêu:
Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt
I. Tiểu dẫn:
- Hoàn cảnh sáng tác:
– 19/08 cách mạng tháng 8 thành công. HCM về HN viết bản TNĐL tại số nhà 48 Hàng Ngang
– 2/09/1945 HCM đọc TNĐL tại Quảng trường Ba Đình khai sinh ra nước VN mới.
– Tình hình đất nước:
- Phía Bắc: Quân Tưởng ( sau lưng là Mĩ)
- Phía Nam: Liên minh Anh và Pháp.
– Đối tượng:
- Quốc dân đồng bào
- Nhân dân thế giới
- Các nước thực dân đế quốc.
– Mục đích:+ Tuyên ngôn độc lập
+Ngấm ngầm tranh luận với Pháp và không cho Pháp với bất cứ lý do nào quay trở lại nước ta. Nếu chúng quay lại thì chúng là tên xâm lược chứ không còn tư cách pháp lý nào.
- Bố cục: Chia làm 3 phần.
– Phần 1: Từ dấu ->.”.. không thể chối cãi được”
Cơ sở pháp lý và chính nghĩa của bản TNĐL
– Phần 2: Tiếp theo ->.”.. Phải được độc lập”
Cơ sở thực tế của bản TN.
–Phần 3: Phần còn lại ->Lời tuyên bố độc lập
II. Đọc hiểu:
- Cơ sở pháp lý và chính nghĩa của bản TN:
– Trích dẫn 2 bản TN nổi tiếng trong LS nhân loại
- TNĐL của Mỹ 1776
- TNNQ & DQ của Pháp 1791
=> Khẳng định quyền con người
– Biện luận suy rộng ra: từ quyền con người -> quyền bình đẳng, quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc của tất cả các dân tộc trên toàn thế giới.
– Ý nghĩa:+ Tập trung những lý lẽ bất hủ của dân tộc Pháp và Mỹ nhằm “gậy ông đập lưng ông” -> Khoá miệng kẻ thù
+ Nâng cao tầm vóc của dân tộc VN ngang hàng những dân tộc khác
+ Tranh thủ sự đồng tình của nhân dân thế giới: công nhận nền độc lập của Pháp và Mỹ => công nhận nền độc lập, tự do của dân tộc VN.
Xác nhận và đề cao lý tưởng thời đại về tự do, bình đẳng, bác ái và nhân quyền để đến một yêu cầu, một khát vọng của dân tộc VN: Tự do.
- Cơ sở thực tế của bản TN:
a.Tội ác của giặc Pháp:
Tác phẩm Tuyên ngôn độc lập
Tội cướp nước: Lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái để cướp nước ta.
Tội ác về chính trị:
- Tước đoạt tự do dân chủ.
- Thi hành luật pháp dã man
- Nhà tù đến trường học đàn áp khủng bố
- Thi hành chính sách ngu dân
- Làm nòi giống ta suy kiệt.
Tội ác về kinh tế
- Bóc lột
- Cướp không tài nguyên khoán sản
- Giữ độc quyền tiền tệ – xuất nhập cảng.
- Chính sách thuế vô nhân đạo
- Kiềm hãm tư sản VN
=> Trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa
Tội bán nước:TN vạch rõ
Bộ mặt hèn nhát của Pháp.
1940 quỳ gối đầu hành Nhật -> Nước ta chịu hai tầng xiềng xích.
9/03/1645 bỏ chạy bán nước ta làm 2
Phản bội đồng minh, khủng bố các cuộc đấu tranh chống Nhật cứu nước.
Sự thật là nhân dân ta lấy lại nước VN từ tay Nhật chứ không phải từ tay Pháp.
=> Bác bỏ luận điệu xảo trá của TDĐQ
b. Tư cách độc lập của VN:
– Dân tộc anh dũng
- Gan góc chống ách nô lệ
- Gan góc đứng về phe đồng minh chống phát xít >< Pháp đầu hàng phản bội.
- Đánh đổ: Xiềng xích 100 năm của thực dân
CĐQV mấy mươi thế kỷ
-> Lập nên nước VNDCCH
– Dân tộc khoan dung và nhân đạo
-> Dân tộc đó phải được tự do, độc lập.
- Lời tyên bố độc lập
– Nước Việt Nam
- Có quyền
- Sự thật đã thành
- Quyết tâm bảo vệ
=> Độc lập tự do
– Câu văn móc xích – trùng điệp, lời văn trang trọng, hùng hồn đanh thép vang lên như một lời thề: sẵn sàng hy sinh để bảo vệ nền ĐL – TD – DC vô cùng thiêng liêng ấy.
III. Kết luận:
– Giá trị lịch sử: đánh dấu một trang sử vẻ vang, mở ra một kỷ nguyên mới: ĐL – TD – DC.
– Giá trị VH: Là một tác phẩm chính luận mẫu mực.
- Nối tiếp VH truyền thống yêu nước, phát huy cao độ tư tưởng mới.
- Ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, lý lẽ đanh thép, bằng chứng không thể chối cãi được.
- Tầm tư tưởng văn hoá lớn – cảm xúc tha thiết.
=> Là một “ thiên cổ hùng văn”