Soạn bài mẹ tôi
I. Đọc – hiểu văn bản
Câu 1. Văn bản là một thư của người bố gửi cho con, nhưng tại sao tác giả lại lấy nhan đề “Mẹ tôi”.
- Hình thức của văn bản là bức thư của người bố gửi cho con nhưng nội dung mà bức thư đề cập đến lại là người mẹ. Người mẹ là nhân vật chính của câu chuyện.
- Người bố viết thư vì thái độ vô lệ của con đối với mẹ, mục đích giáo dục con cần phải lễ độ và kính yêu mẹ. Vì vậy nhan đề “Mẹ tôi” là hoàn toàn chính xác.
- Có ý kiến cho rằng có thể thay thế nhan đề khác như: “Hối hận”, “Một lỗi lầm”. Hai nhan đề này cũng phản ánh được nội dung sự việc, nhưng nó là nghiêng về thể hiện nhân vật tôi hơn là người mẹ. Thứ nữa nó làm mất đi giá trị biểu cảm.
Câu 2. Thái độ của người bố đối với En-ri-cô qua bức thư là thái độ như thế nào? Dựa vào đâu mà em biết được? Lí do gì khiến ông có thái độ ấy?
– Thái độ của người bố đối với En-ri-cô là thái độ buồn bã, tức giận, kiên quyết và rất nghiêm khắc.
- Điều đó được thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh, lời lẽ trong bức thư:
- “Nhớ lại điều ấy, bố không nén được cơn tức giận đối với con” – > thái độ tức giận.
- “Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư?” – > Buồn bã, thất vọng.
- “Trong một thời gian con đừng hôn bố”, “Thà rằng bố không có con còn hơn là thấy con bội bạc với mẹ” – > Thái độ nghiêm khắc.
- “Việc như thế không bao giờ được tái phạm nữa”. “Con phải xin lỗi mẹ” – > Thái độ kiên quyết.
– Lí do để người bố có thái độ như vậy vì: “Bố để ý sáng nay lúc cô giáo đến thăm, khi nói với mẹ, tôi có nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ” và điều đó:
- “Giống như một nhát dao đâm vào tim bố”
- Là một sự xấu hộ, nhục nhã, dấu vết của sự vong ơn bội nghĩa.
Câu 3. Trong truyện có những hình ảnh những chi tiết nào nói về người mẹ En-ri-cô qua đó em hiểu mẹ của En-ri-cô là người như thế nào?
- Những chi tiết, hình ảnh nói về người mẹ của En-ri-cô:
- “Mẹ đã thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở vì nghĩ rằng có thể mất con”.
- “Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn”.
- “Người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con”.
- Qua đó giúp ta hiểu rằng mẹ của En-ri-cô là người có tình thương con vô cùng mãnh liệt, hết lòng vì con hi sinh tất cả vì con. Đó là hình ảnh về một người mẹ thiêng liêng, biểu tượng đẹp của tình mẫu tử.
Soạn bài mẹ tôi
Câu 4. Theo em điều gì đã khiến En-ri-cô xúc động khi đọc thư bố?
Lí do En-ri-cô xúc động khi đọc thư bố là:
- Vì bố đã nhắc lại những kỉ niệm thiêng liêng giữa mẹ và En-ri-cô.
- Thái độ nghiêm khắc, kiên quyết của bố.
- Những lời nói chân tình, sâu sắc và xúc động của bố.
- Vì bố rất yêu En-ri-cô.
- Và còn bởi En-ri-cô là một cậu bé biết hối lỗi, thấy xấu hổ trước sự sai phạm của mình.
Câu 5. Theo em tại sao người bố không nói trực tiếp với En-ri-cô mà lại viết thư ?
Lí do để bố En-ri-cô chọn hình thức viết thư :
- Giữ được sự kín đáo, tế nhị không làm người mắc lỗi cảm thấy xấu hổ trước mặt những người khác quát mắng hay bị đánh.
- Hình thức viết thư làm cho En-ri-cô nhận thức sâu sắc hơn, có thời gian để suy nghĩ và đọc đi đọc lại nhiều lần.
- Viết thư tình cảm của người bố được thể hiện dễ dàng hơn, sâu sắc hơn.
= > Tóm lại, dưới hình thức viết thư đó là cách góp ý vừa tế nhị kín đáo, lại vừa hiệu quả.
Câu 6. Sưu tầm một số bài thơ, đoạn thơ viết về người mẹ.
Mẹ
… Mẹ ngồi vá áo trước sân
Vá bao mong ước tay sần mũi kim
Bát canh đắng lá chân chim
Lẫn vài con tép mẹ tìm dành con.
(Nguyễn Ngọc Oánh)
Kí ức của mẹ
Mẹ đã chờ xanh lại thời gian
Mẹ ngỡ con còn chơi trốn tìm đâu đó
Những đứa con mang hình hài nỗi nhớ
Kí ức mẹ là lòng biển hóa san hô.
(Nguyễn Khắc Thạch)
Câu 7. Nếu được gặp En-ri-cô, em sẽ tâm sự với bạn điều gì?
Em có thấy rằng En-ri-cô có người mẹ và người bố thật tuyệt vời không? Nếu đồng ý em hãy nói với bạn điều đó.
II. Luyện tập.
Câu 1. Hãy chọn một đoạn trong thư của bố En-ri-cô có nội dung thể hiện vai trò vô cùng lớn lao của người mẹ đối với con và học thuộc đoạn đó.
Bài viết có rất nhiều đoạn hau, nếu các em có lòng ham mê và đủ thời gian thì nên học thuộc lòng cả bức thư, nếu không đủ thì nên chọn một trong những đoạn trích sau:
- Đoạn trong phần ghi nhớ.
- Đoạn “Khi đã khôn lớn … và không được chở che”.
- Đoạn “Hãy nhớ kĩ … con mất mẹ”.
Câu 2. Hãy kể lại một sự việc lỡ gây khiến bố mẹ buồn phiền.
Trước hết nhớ lại tất cả những lần mình vi phạm như: đi chơi không xin phép bố mẹ, đi học về muôn để mẹ chờ đợi lo lắng, đánh nhau với em, lười học bài, kì thị bị điểm thấp… Sau đó chọn một lỗi lầm nào đáng nhớ nhất rồi viết theo trình tự.
- Hoàn cảnh mắc lỗi.
- Kể lại sự việc diễn ra.
- Sự ăn năn hối lỗi của bạn thân.
- Hành động sữa chữa lỗi lầm.
Và đây cũng là điều mà em sẽ tâm sự với En-ri-cô khi gặp bạn phải không?.